Νεφρική ανεπάρκεια (Renal or Kidney Failure)

1. Πίνει η γάτα ή ο σκύλος σας νερό πολύ συχνά και αναρωτιέστε γιατί συμβαίνει αυτό;
2. Είστε κηδεμόνας ζώου που πρόσφατα διαγνώστηκε με νεφρική ανεπάρκεια;
3. Έχετε ακούσει τους όρους σπειραματοπάθεια, αζωθαιμία ή νεφρική ανεπάρκεια;

Αν ναι, διαβάστε παρακάτω τόσο για να ενημερωθείτε για την νεφρική ανεπάρκεια όσο και για να είστε προετοιμασμένοι αν είστε κηδεμόνες ζώου που πάσχει από αυτό.

Η νεφρική ανεπάρκεια χωρίζεται σε οξεία και χρόνια:

• Η οξεία είναι συνήθως αποτέλεσμα λοιμώξεων, κατάποσης τοξινών και έμφραξης του ουροποιητικού. Μπορεί να είναι αναστρέψιμη με την κατάλληλη αγωγή, ωστόσο μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα τη μόνιμη βλάβη των νεφρών.
• Ως χρόνια ορίζεται η μόνιμη και μη αναστρέψιμη καταστροφή >75% του νεφρικού ιστου. Στόχος μας η διαχείριση και η επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου με συστηματική κτηνιατρική παρακολούθηση και αφοσίωση του κηδεμόνα.

Επιδημιολογικά, η συχνότητα εμφάνισης νεφρικής ανεπάρκειας εκτιμάται στο 0.5-1% στους σκύλους και σε 1-3% στις γάτες. Η συχνότητα εμφάνισης της νόσου ανεβαίνει στο 30% σε γάτες ηλικιωμένες και αποτελεί το πιο συχνό αίτιο θανάτου στις ηλικιωμένες γάτες.

Η πρόγνωση του ζώου εξαρτάται από το στάδιο της νόσου (Πίνακας 1) αλλά και από την συνολική κατάσταση του ζώου (π.χ. αν υπάρχουν υποκείμενα νοσήματα, λοιμώξεις στα νεφρά). Κατά μέσο όρο, ζώα με νεφρική ανεπάρκεια ζουν από 1 έως 3 χρόνια από τη στιγμή της διάγνωσης. Παρόλα αυτά, υπάρχουν περιπτώσεις περιστατικών που ζουν αρκετά χρόνια με νεφρική ανεπάρκεια (π.χ 8.5-9 χρόνια).

Η εξέλιξη της νόσου εξαρτάται από το κλινικό στάδιο (Πίνακας 1), την αφοσίωση του κηδεμόνα σε μια τόσο απαιτητική νόσο, την ανταπόκριση του ζώου στη θεραπεία.

Πώς λειτουργεί ο νεφρός

Εδώ θα βρείτε συνοπτικά κάποιες από τις βασικές λειτουργίες που επιτελούν οι νεφροί. Μαθαίνοντας για τον φυσιολογικό νεφρό, θα καταλάβετε καλύτερα την συζήτηση με τον κτηνίατρό σας και την πορεία της νόσου.

Οι νεφροί αποτελούνται από χιλιάδες νεφρώνες. Κάθε νεφρώνας είναι μια λειτουργική νεφρική μονάδα που αποτελείται από το νεφρικό σωμάτιο ή σπείραμα και από το ουροφόρο σωληνάριο μέσω των οποίων επιτελούνται λειτουργίες όπως:

• Φιλτράρισμα του αίματος από τα άχρηστα προϊόντα του μεταβολισμού (κρεατινίνη, ουρία, ουρικό οξύ, τοξίνες, ξένες ουσίες κλπ) μέσω των σπειραμάτων και απορρόφηση των ουσιών που χρειάζεται το σώμα
• Διατήρηση των πρωτεϊνών στο πλάσμα κατά το φιλτράρισμα του αίματος. Αυξημένα επίπεδα πρωτεΐνης στα ούρα σχετίζονται με νεφρική βλάβη
• Παραγωγή ούρων για την αποβολή των χημικών ουσιών, με τη λιγότερη δυνατή απώλεια νερού. Ο φυσιολογικός νεφρός παράγει συμπυκνωμένα ούρα
• Ρύθμιση του ισοζυγίου νερού και ηλεκτρολυτών στο σώμα
• Ρύθμιση της πίεσης του αίματος
• Σύνθεση ερυθροποιητίνης. Γι’ αυτό σε μερικές περιπτώσεις νεφρικής ανεπάρκειας έχουμε μείωση του αιματοκρίτη

Όταν υπάρχει δυσλειτουργία στα νεφρά,

• το νερό δε διατηρείται στο σώμα στα σωστά επίπεδα και επομένως το ζώο οδηγείται στην πολυουρία και τελικά στην πολυδιψία για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του
• Η κρεατινίνη, καθημερινό απόβλητο προϊόν των μυών που αποβάλλεται με τα ούρα μέσω των φυσιολογικών νεφρών, δεν αποβάλλεται πλέον από το σώμα και παραμένει στο αίμα

• Eξετάσεις αίματος
  • Αυξημένη κρεατινίνη στο αίμα, βάσει της οποίας γίνεται η σταδιοποίηση της νόσου με το σύστημα IRIS (πινακάκι 1)
  • Αυξημένο άζωτο ουρίας στο αίμα (BUN)
  • Μειωμένα επίπεδα αλβουμινών (όχι πάντα, αν συνυπάρχει σοβαρή πρωτεϊνουρία)
  • Αυξημένα επίπεδα καλίου, (όχι πάντα, σε σοβαρή αφυδάτωση ή μειωμένη παραγωγή ούρου)
  • Αυξημένα επίπεδα φωσφόρου
  • Αναιμία (μη αναγεννητική)
• Εξετάσεις ούρων και μέτρηση του ειδικού βάρους ούρων
  • Παρουσία ιζήματος (όχι πάντα)
  • Ειδικό βάρος ούρων (< 1.030 στο σκύλο, < 1.035 στη γάτα)
  • Γλυκοζουρία, βακτηριουρία, πρωτεϊνουρία
• Μέτρηση της πίεσης
• Υπερηχογράφημα για έλεγχο της μορφολογίας των νεφρών και των υπόλοιπων οργάνων
• Πίνακας 1: Σταδιοποίηση της νόσου όπως αυτή ορίζεται από το σύστημα IRIS βάσει των επιπέδων κρεατινίνης

Αντιμετώπιση

Δεν υπάρχει θεραπεία για την νεφρική ανεπάρκεια. Η προσέγγιση της κτηνιατρικής στηρίζεται στην επιβράδυνση της νόσου και στην παράταση της ζωής του ζώου, εξασφαλίζοντάς του ποιότητα. Ο κτηνίατρος και ο φροντιστής βαδίζουν μαζί για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ζώου. Οι υποχρεώσεις του κηδεμόνα συμπεριλαμβάνουν τόσο την αναπόσπαστη συμμετοχή του στην διαχείριση της νόσου όσο και την πλήρη αφοσίωση και αντοχή σε:

• Συχνή οροθεραπεία για απομάκρυνση των τοξινών και υποστήριξη της λειτουργίας των νεφρών. Σε σοβαρές περιπτώσεις γίνεται ενδοφλέβια. Όταν εξισορροπηθεί η νόσος, μπορεί να συνεχιστεί με υποδόρια χορήγηση στο σπίτι. Η υποδόρια οροθεραπεία στο σπίτι γίνεται με την καθοδήγηση κτηνιάτρου.
• Συχνές επισκέψεις στο κτηνιατρείο για έλεγχο των δεικτών που σχετίζονται με νεφρική ανεπάρκεια, προκειμένου να διαπιστωθεί η ανταπόκριση ή μη στη θεραπεία καθώς και η εξέλιξη της νόσου
• Τοποθέτηση οισοφαγοστομίας/ γαστροστομίας σε επίμονα ανόρεκτα ζώα (εξαιρετικά αποτελεσματική και βολική για την χορήγηση φαρμάκων και τροφής, χωρίς να είναι ιδιαίτερα επεμβατική για το ζώο)
• Εξάντληση των επιλογών στις διαθέσιμες τροφές στην αγορά, ιδανικά κλινικές δίαιτες για νεφροπαθή ζώα. Λόγω της αυξημένης ανορεξίας, η αλλαγή τροφής αποτελεί πολύ συχνό τέχνασμα για να τραβήξετε το ενδιαφέρον του ζώου. Χρυσός κανόνας στην νεφρική ανεπάρκεια: μην αφήσετε το ζώο σας να μείνει χωρίς φαγητό, γιατί το σώμα του ζώου θα αρχίσει να καταβολίζει τα αποθέματά του και τα επίπεδα αζώτου στο αίμα θα αυξηθούν.
• Χορήγηση συμπληρωμάτων για τη δέσμευση του φωσφόρου. Υπάρχουν σκευάσματα σε διάφορες μορφές (κάψουλες, χάπια, σιρόπι) και από διάφορες εταιρίες στην αγορά και μπορεί να χρειαστεί να δοκιμάσετε μερικά, μέχρι να καταφέρετε να συμμορφώσετε το ζωάκι σας στην θεραπευτική αγωγή
• Χορήγηση φαρμάκων για τον έλεγχο της πρωτεϊνουρίας και της υπέρτασης αν συνυπάρχουν
• Χορήγηση αντιεμετικών φαρμάκων (όπως μαροπιτάντη, ονδασετρόνη και άλλα)
• Χορήγηση μιρταζαπίνης (λειτουργεί ως αντικαταθληπτικό, αυξάνει την όρεξη και μειώνει τους εμετούς). Εξαιρετικά εύκολη χορήγηση με την χρήση ειδικής κρέμας στα αφτιά
• Χορήγηση αντιβιοτικών σε περιπτώσεις ουρολοίμωξης ή πυελονεφρίτιδας

Στην χώρα μας δεν υπάρχει ακόμα η τεχνική υποδομή για αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση νεφρού στα ζώα, παρά μόνο σε μερικά κέντρα του εξωτερικού. Σε μερικές περιπτώσεις είναι δυνατή η περιτοναϊκή διΰληση με την χρήση καθετήρα

Ο ετήσιος έλεγχος των ζώων σε ηλικία άνω των 7 ετών μπορεί να βοηθήσει στην έγκαιρη διάγνωση!

Μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας για οποιαδήποτε απορία έχετε σχετικά με την υγεία & τη φροντίδα του αγαπημένου σας φίλου!

Τηλέφωνο: 210 66 40 552 – 3 | Email: [email protected]